Πνευματικές διδαχές – Γράμματα από την ησυχία της ερήμου

Μετάφραση: π. Λουίτζι ντ’ Αγιάλα Βάλβα

Στην κοιλάδα της Σαρτρέζ (Chartreuse, λατ. Carthusia), ο άγιος Μπρούνο (1030-1101 μ.Χ.) ξεκίνησε αυτό που ονομάστηκε Καρθουσιανή ζωή και στοχασμός, έχοντας μοντέλο του τις Λαύρες της Παλαιστίνης του 4ου αιώνα. Στον τρόπο ζωής της καθημερινότητας (νηστεία – παντελής ισόβια αποχή από τη βρώση κρέατος – αντιφωνική ψαλμωδία χωρίς μουσικά όργανα) και στο στοχοθέσιο αυτού του τρόπου (υγιής ταπείνωση – προσευχή – μελέτη – ησυχία – εσωτερική ζωή) γίνεται καταφανής η συγγένεια με τον μοναχισμό της Ανατολής.      Η φωνή του αγίου Μπρούνο έχει εντυπωσιακή χρησιμότητα και επικαιρότητα. Οι επιστολές του στα πνευματικά του τέκνα, καθώς και αυτές των μαθητών του Γουίγκο του Α΄ και του Β΄, είναι «φῶς τοῖς ἐν σκότει». Αν εμείς πούμε ότι δεν τις χρειαζόμαστε, «ψευδόμεθα καί οὐ ποιοῦμεν τήν ἀλήθειαν» (Α΄ Ιω. 1:6). Διδασκαλίες σαν αυτές που εκδίδουμε κάνουν κατάδηλο και σαφές και στους πιο διστακτικούς και επιφυλακτικούς ότι «υπάρχουν δύο πνεύμονες, αλλά μία αναπνοή»! Λοιπόν… ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους, ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν, τόν Πατέρα ἡμῶν τόν ἐν τοῖς Οὐρανοῖς.

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

«Μια μέρα βρισκόμουν απασχολημένος με το εργόχειρό μου και άρχισα να σκέφτομαι για την πνευματική άσκηση του ανθρώπου…» Πάντα με εντυπωσίαζε αυτή η σκέψη με την οποία ξεκινά η επιστολή του Γουίγκο Β΄ για τον θεωρητικό βίο, που στο παρόν βιβλίο παρουσιάζεται σε ελληνική μετάφραση, μαζί με τις επιστολές του αγίου Μπρούνο και άλλα κείμενα της ίδιας Καρθουσιανής παράδοσης. Στην αναφορά αυτή, σε μια στιγμή της καθημερινής δραστηριότητας των Καρθουσιανών του 12ου αιώνα, ανακαλύπτω πράγματι την ίδια τη ζωή μου σήμερα ως μοναχού που, κατά τη διάρκεια των διαφόρων απασχολήσεων της μοναχικής ζωής, μελετά ενδομύχως και συνεχώς τα λόγια που έχει διαβάσει και ακούσει.
Αυτό ήταν το «μυστικό έργο» των πατέρων μας στην Αίγυπτο και στη Συρία: η αδιάλειπτη «μελέτη» (meditatio) του Θείου Λόγου στην ερημιά, ακόμη και κατά τη διάρκεια του εργόχειρου. Οι ρίζες αυτού του κειμένου, λοιπόν, βυθίζονται σε βάθος και φανερώνονται ως μακρινές και κοντινές ταυτόχρονα. Και η λέξη «κλίμακα», την οποία χρησιμοποιεί ο ίδιος ο Γουίγκο, δεν είναι μόνο μια ρητορική αναφορά στην αρχαιότερη Κλίμακα του μεγάλου αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου. Ακόμη και ο Γουίγκο, πράγματι, προτείνει μια διαδρομή καθαρισμού που, διαμέσου των δακρύων, έχει ως τελική προοπτική την πληρότητα της γαμήλιας σχέσης με τον Θεό. «Εάν το πρόσωπο πού αγαπούμε γνήσια, μας μεταβάλλει εξ ολοκλήρου με την παρουσία του και μας κάνει φαιδρούς και χαρωπούς και χωρίς λύπη, τι δεν θα προξενεί άραγε το πρόσωπο του Δεσπότου, όταν επισκέπτεται μυστικά την καθαρή ψυχή;» (Κλίμαξ 30, 10).
Η ευγνωμοσύνη μας απευθύνεται στον Θεό που ενέπνευσε αυτήν τη μετάφραση στον αδελφό Λουίτζι, μαζί με το σύνολο των σημειώσεων, αφού εμείς οι μοναχοί της Δύσης, που αντλούμε από τις ίδιες ρίζες, νιώθουμε πραγματικά πως είμαστε απλώς αδελφοί με τους μοναχούς της σεβάσμιας Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είθε η Παναγία Μητέρα του Θεού να συνοδεύσει και να ευλογήσει τη διάδοση και την ανάγνωση αυτών των σελίδων.

Ένας Καρθουσιανός μοναχός
Καθηγούμενος

Διαβάστε εδώ απόσπασμα του βιβλίου